نوجوان و ماه رمضان
آرامش در سايه روزه
ابراهیم اخوی
آرامش، گمشده زندگی صنعتی است. برخی این آرامش را در تفریح جستجو میکنند، عدهای دیگر در غذای خوب، و گروهی هم در بودن با دیگران. همه این موارد، صحیح است ولی روح بلند و نامحدود انسان، با چنین برنامههایی به آرامش نمیرسد. یکی از استادان اخلاق میگفتند: تمام لذتهای دنیایی برای انسان، مانند پستانک برای نوزادی است که نیاز به شیر دارد؛ شاید اندکی او را آرام کند، ولی لحظاتی بعد صدای گریه و بیتابی او بلند خواهد شد. به دست آوردن تمام امکانات مادی و پیشرفتهای شغلی، خوب و نیازمند تلاش مناسب است که سازندگی خود را دارد، اما کافی نیست. انسان منهای معنویت ناب، نمیتواند آرامش واقعی را تجربه کند و شکایتهای تکراری او از زندگی و دستاوردهایش، بهترین نشانه بر این مشکل است. از این رو، دست به دامن روانشناس واقعی یعنی خداوندی میشویم که آفریدگار روان است و خود میداند که چه عواملی او را به آرامش میرساند و چه او را از این آرامش دور میکند. مجموعه این بایدها و نبایدها در قالب واجب و حرام مشخص شده است.
روزه، از واجبهایی است که نتیجهاش آرامش قلبي است، درّ گرانسنگي كه بشريت امروز براي يافتن آن حاضر است از همه دارايي خود بگذرد. در پرتو روزهداري، دل از هوا و هوس بريده و در دامن ياري كه مبدأ و معدن آرامش است، پناه ميگيرد. روزهدار با توجه بيشتر به پروردگار و احساس نزديكي به آن «قريب مجيب»، دل از اغيار ميبرد و سرشار از آرامش و طمأنينه ميگردد. از اين رو امام باقر (ع) در سخني كوتاه و زيبا فرمود: «الصيام تسكين القلوب؛ روزه مايه آرامش دلهاست».[1]
خداوند با دعوت به روزه، مقامي ديگر از انسانيت را پيشنهاد ميدهد؛ انسانيتي رها از اسارت تن و خواهشهاي دروني. انسانيتي كه با گذار از موانع ساده به دست ميآيد. چشمپوشي از آنچه تاكنون به راحتي بهرهمند بوده آن هم براي مدتي معين. تلاش براي خدايي شدن. شكستن ديوار عادتهايي كه مانع انس با معنويات است و انسان را از ترقي و تعالي باز ميدارد.
[1] . ميزانالحكمه، ج5، ص466.
ضیافت
ابراهیم اخوی؛ روانشناس
فرصتهای ویژهای در آزمون معنوی با شروع ماه مبارک رمضان در مسیر زندگی ما قرار میگیرند که هر کدام میتوانند آینده بالاتر از تصور ما را رقم بزنند. از این رو، در سه مرحله به سراغ این ضیافت مهم میرویم:
مرحله اول) پیش از ضیافت
برای حضور در مهمانی مهم، لباس تازه میپوشیم، نظافت را در بالاترین سطح پیاده میکنیم، در ذهن مان برنامهریزی میکنیم که چطور برویم، چه بگوییم، چگونه خودمان را در مهمانی مشغول نگهداریم. اطلاعات کسب میکنیم که چه کسانی در ضیافت هستند و اصلا چرا برای من این قدر مهم شده است؟ برنامههای مهمانی چیست و بهترین برنامهاش کدام است؟
در اردوی یک ماهه خداوند برای خودسازی ما هم چنین ضیافت مهمی راه میافتد، پس برای بهره بردن از آن لازم است با امادگی کافی وارد شویم. چند پیشنهاد ساده:
- درباره ماه رمضان مطالعه کنید؛ هر چند خیلی کم.
- تجربه ماه رمضان سال قبل، نقاط قوت و ضعف آن را ارزیابی کنید.
- برنامه اولیه برای یک ماه ویژه داشته باشید.
- از دوستان خود بپرسید چه کارهایی در این ماه انجام میدهند.
- جایی را برای شرکت در مراسم ماه رمضان مثل نماز جماعت، تلاوت قرآن و …انتخاب کنید.
- از اول فروردین برای ایجاد آمادگی فیزیکی، هله هولههایی را که بین روز مصرف میکردید، حذف کنید.
- چند هدف مهمی که قصد دارید ماه رمضان امسال تجربه کنید را بنویسید.
مرحله دوم) روزهای ضیافت
وقتی وسط یک مجلس مهم قرار میگیرید، کنترل بیشتری روی رفتارهای خود دارید. در کنار آن فکری هم برای حوصله خودتان میکنید تا از حضور در مهمانی خسته نشوید و سپس منتظر قسمتهای خوب و جذاب آن میمانید. برای روزهای ماه رمضان هم چند پیشنهاد دارم:
- یک روز زودتر به استقبال ماه بروید؛ هر چند که نتوانید تا آخر روز صبر کنید.
- شب اول ماه، شب برنامهریزی شما باشد.
- با هماهنگی خانواده، در چرخه خواب و بیداری خود دست ببرید. اگر امکان دارد خواب روز را جایگزین خواب شب کنید تا فشار روزهداری برای شما قابل تحمل باشد.
- دست کم یک نماز جماعت از سه وعده را به صورت منظم شرکت کنید.
- هر روز قرآن بخوانید، هر چند یک آیه. نگاه شما به قرآن، نگاه به نامهای باشد که از سوی بهترین دوستتان ارسال شده است.
- برنامههای مناسب برای گذراندن موفق و شاداب در طول شبانهروز ماه رمضان در نظر بگیرید.
- متفاوت بودن را تمرین کنید: کنترل زبان، کنترل نگاه، مدیریت ارتباط با اعضای خانواده و …
- برای شبهای ویژه ماه مثل شبهای قدر از قبل تصمیم بگیرید.
- هر شب مطالعه کنید؛ هر چند کم باشد.
- فعالیتهای ورزشی را به انتهای روز یا در صورت امکان به شب منتقل کنید.
- بین وعده افطار تا سحر، به اندازه کافی آب و مایعات مصرف کنید.
- در وعده سحر، از مصرف میوه و سبزی غافل نشوید.
- دعا در این ماه، نزدیک ترین راه برای عمیق کردن دوستی با خداوند است.
- مهربانی بیشتر را تمرین کنید.
- کمی از دنیای دیجیتال فاصله بگیرید و بخشی از وقت خود را با دوستان خوب مسجدی بگذرانید.
- زندگی عاقلانه و همراه با میانهروی را تجربه کنید. میبینید که هیچ ضرورتی ندارد که هر وقت گرسته شدید، فورا غذا بخورید.
- میتوانید با کمی هوشمندی، کشفهای تازهای از خودتان داشته باشید.
- در نماز اول وقت، لذت و رازهایی پنهان شده است که میتوانید بخشی از آن را تجربه کنید.
- حضور در مسجد مثل اتصال اینترنتی پرسرعت به سیستم آسمان است. این اتصال رایگان را از دست ندهید.
- در جملاتی که در قالب دعا بر زبان میآورید، دقیقتر شوید. سعی کنید آنچه را میخوانید، واقعا بخواهید.
مرحله سوم) پس از ضیافت
شما در ماه رمضان، چیزهایی زیادی به دست میآورید که به خاطر تحمل سختی روزه داری است. پس از تمام شدن ماه، احساس میکنید اراده شما قد کشیده و قدرت بیشتری برای مبارزه با وسوسهها در خودتان مییابید. همچنین روحیه ملایمتری نصیب شما میشود و راحتتر از خطاهای دیگران عبور میکنید. پس از ماه، لذت زندگی بدون اشتباه یا با کمترین اشتباه را تجربه میکنید و تفاوت آن را با دیگر روزها به خوبی خواهید شناخت. نیز در ماه رمضان یک مدل از سبک زندگی سالم که در آن کمخوری، عبادت بجا، رعایت حقوق دیگران، انس با قرآن، نظم در برنامهها و توجه به دیگران وجود داشت را از نزدیک لمس کردهاید. مهمترین کار شما برای پس از ضیافت، تلاش برای حفظ این دستاوردها و نگهداشتن برنامههای گزینشی از آن است. یعنی چه خوب است حضور در نماز جماعت را برای تمام سال خود در نظر بگیرید یا انس با قرآن به صورت همیشگی هر چند کم را در برنامه روزانه خود داشته باشید. شما اکنون به خداوند که تنها قدرت بی چون و چرای هستی است، نزدیکتر شده اید و با تکیه بر او میتوانید کارهای بزرگی در زندگی انجام دهید. پس فرصت را از دست ندهید و طرحی نو برای موفقیتهای تازه را جدی بگیرید تا به آنچه شایسته آن هستید، دسترسی پیدا کنید.
ارتباط با ما
نشانی کانال در ایتا https://eitaa.com/eakhavi
دیدگاهتان را بنویسید